یادداشت شهلا لاهیجی به مناسبت هفتهی کتاب
روزشمار ایرانی میگوید آغازِ هفتهی کتاب است. آنها که میگویند، متولیان فرهنگی کشورند. و گویا از سالها پیش، این زمان را بعنوان هفتهی کتاب انتخاب کردند. انگیزهی این کار را نمیدانیم ولی حتما اتفاقِ فرخندهای بوده در زمان خود. مردم که میشنوند، با بیاعتنایی شانهها را بالا میاندازند و میگویند: «برو بابا! فکر نان کن که خربزه آب است! کتاب میخواهیم چه کنیم؟! فعلا نان و پیاز مشکل اساسی ماست.»
قشر دانشجو که باید بیشترین بخشِ کتابخوان را تشکیل دهد، با تاسف اخمهایش را در هم میکشد و در دل خود میگوید: «از کدام درآمد باید بزنم تا بتوانم کتاب بخرم؟! فعلا به کتابخانههای دانشگاهها قناعت میکنم تا ببینم چه پیش میآید.» قشرِ به اصطلاح روشنفکر هم میگوید من که خودِ کتابم! و نویسنده و مترجم خوب میگوید من که از راه کتاب پولی درنمیآورم هرچند که اجازهی چاپش با مصیبت باشد. و میگوید به هرحال من که از کتاب (چه بنویسم و چه ترجمه کنم) پولی درنمیآورم با تیراژِ صد یا دویست و گاهی سیصدتا. و منِ ناشر، خجالتزده به مراجعهکنندهام میگویم نمیدانم کِی میتوانم کتابِ خوبِ شما را به عرصهی چاپ برسانم. چون یک عالَمه کتابهای در حال گرفتن مجوز دارم [البته پس از سالها جنگیدن و پشت در اتاق مدیران زیج نشستن] که توانستهام اجازهی نشرشان را بگیرم، بنابراین نمیتوانم با توجه به نامعلوم بودنِ وضعیت اقتصادی کشور و ادامهی اعتصابِ مردم در خواندن کتاب، قولی به شما بدهم. آنوقت موقعی که پای تیراژ پیش میآید، به نویسنده یا مترجم میگویم که شرمنده! فعلا دویست یا سیصدتا بیشتر نمیتوانیم چاپ کنیم چون معلوم نیست آن هم خریدار داشته باشد.
میگویند کشور تاجیکستان حداقلِ تیراژش بالای بیست هزار است. جمعیت تاجیکستان گمان میکنم یکپنجمِ جمعیت ایران باشد. و اما ما با هشتاد میلیون جمعیت، و بیش از سی میلیون فارغالتحصیل دانشگاهها، با سیصد یا پانصد یا حداکثر با تیراژ هفتصد جلد، کتاب چاپ میکنیم (البته آن هم برای آن ناشرانی است که شانس دارند که بتوانند صد، دویست یا پانصد جلد کتابشان را به وزارت ارشاد بفروشند.) خوشبختانه من جزو این ناشرانِ خوشبخت نیستم. چون نه کتابهای من باب طبعِ وزارت ارشاد است و نه من حاضرم کتابهایم را به وزارت ارشاد بفروشم. چون هنوز زندهام و سرِ پا به یُمن وجودِ آن کسانی که میدانند روشنگران هر چیزی را چاپ نمیکند و تا کتاب نتواند زلزلهای در روح و یا تِکانی بر قلب و یا روزنهای به سوی روشنایی بتاباند، در روشنگران کتابی چاپ نخواهد شد.
با این همه، هفتهی کتاب را به همهی دستاندرکارانی که بانیِ این هفته هستند و همهی کسانی که در این هفته میتوانند کتابهایشان را به نهادهای دولتی و غیردولتی بفروشند تبریک میگویم.
نویسنده : شهلا لاهیجی
درح خبر : 1398-08-24 15:24
بازدید : 2729