کتاب «زن در ایرا‌ن‌نو: واکاوی مسائل اجتماعی زنان در روزنامۀ ایران‌نو ۱۲۹۰ -۱۲۸۸ شمسی» به قلم علی باغدار دلگشا توسط انتشارات روشنگران و مطالعات زنان منتشر شد.

فصل اول کتاب، تحت عنوان «ایران‌نوین در ایرانِ‌نو»، فصل دوم تحت عنوان «مسائل اجتماعی زنان در مکتوبات زن‌نگار» در سه بخشِ «مکتوبات حقوق‌طلبانۀ نسوان»، «خطابه‌گویی در مدارسِ نسوان»، «مکتوبات شهریِ نسوان»، و فصل سوم تحت عنوان «مسائل اجتماعی زنان در مکتوبات مَردنِگار» در سه بخشِ «مکتوبات مردنِگار»، «زن در ستون اخبار داخله و خارجۀ  ایران‌نو»، «زن در ستون داستانِ ایران‌نو» نوشته شده است.

در بخشی از پیشگفتارِ کتاب، به قلم دکتر هما زنجانی‌زاده می‌خوانیم: «کتاب زن در ایران‌نو به بررسی مقالات مندرج در روزنامۀ ایران‌نو در صد سال پیش می‌پردازد. 
نخست نشان می‌دهد که زنان در آن زمان به این نتیجه رسیده بودند که انقلاب مشروطه که منادی آزادی شده بود برای تداوم آن آزادی نیاز به حذف نابرابری‌ها دارد. زنان مقالات متعددی در مورد حذف نابرابری‌های جنسیتی، قومی و طبقاتی نوشته‌اند؛ آنها به این نتیجه رسیده بودند که حق گرفتنی است و نه دادنی. با توجه به شرایط اجتماعی آن زمان، زنان اولین قدم برای به دست آوردن حقوق انسانی را، آموزش یعنی افزایش دانش همۀ زنان به منظور بهبود شرایط اجتماعی می‌دانستند و تعجبی نیست که نخست به فریضه بودن دانش برای زن و مرد مسلمان می‌پردازند و علی‌رغم تعدد نقش زنان نخست به نقش مادری توجه می‌شود و بسیار تأکید می‌کنند که این موهبت الهی به برکت آموزش بهبود می‌یابد. اما تفاوت نگرش زنان و مردان روشنفکر در آن عصر شایان توجه است. توجه اندک مردان در مقالات خود در این روزنامه نشان می‌دهد که جامعۀ مردان حاضر به تقسیم قدرت نیست و در تحلیل‌های خود کمتر از زنان به عنوان انسان‌هایی که باید از حقوق مدنی برخوردار شوند نام می‌برند.»

علی باغدار دلگشا، نویسندۀ این اثرِ پژوهشی می‌گوید: «مکتوبات زن‌نگار و مردنگار با موضوع مسائل اجتماعی زنان، مندرج در جریدۀ ایران‌نو (1290- 1288 ش) تلاش‌های کسانی را نشان می‌دهد که در پی ساختن ایرانی نو بوده‌اند؛ تلاش‌های مهمی که هر چند با فهم عادی در حالِ حاضرِ ما ممکن است طبیعی قلمداد گردد اما با فهم تاریخی، مبارزه‌ای است ساختارمند برای رسیدن به برابری اجتماعی میان زن و مرد در جامعه‌ای سنت‌زده و جنسیت‌زده؛ مبارزه‌ای که از یک‌سو پیشگامیِ زنان برای رفع نابرابری‌های جنسیتی در اواخر دورۀ قاجار را نشان می‌دهد و از دیگر سو نشان‌دهندۀ آن است که استقلال و آزادی زنان، معرفی آنان به عنوان عضوی از هیئت اجتماعیۀ انسانیت و انجمن بشریت و نقد دیگری پنداشتن آنان، هدیه‌‎ای از جانب مردان نبوده، بلکه حاصل مبارزات و تلاش‌های خودِ زنان می‌باشد.

تنظیم اولیۀ طرح پژوهشی با عنوان زن در ایران‌نو نیز اول بار پس از انتشار کتاب نامه‌های زنان ایرانی (باغداردلگشا، 1395/ الف : 195-1) در ذهنم شکل گرفت، انجام تحقیقی با محوریت واکاوی مسائل زنان در روزنامۀ ایران‌نو، مسائلی که خواه خود زنان به طرح آن پرداخته‌اند یا آن که توسط مردان به بحث گذاشته شده است. طرح بحث علمی آن نیز نخست بار در نیم سال اول تحصیلی سال 97-96 طی چند جلسۀ کلاسی با عنوان مسائل اجتماعی زنان در روزنامۀ ایران‌نو در درس احزاب و مطبوعات ایران در دورۀ قاجار در دانشگاه فردوسی مشهد ارائه شد که نتیجۀ نهایی‌اش نیز کتاب پیش‌رو است.»

نویسنده در بخشی از مقدمۀ کتاب نوشته است: «پژوهش پیش‌رو که به روش اسنادی و برشماری کامل تمامی شمارگان روزنامۀ ایران‌نو گردآوری شده در دو محور اصلی به بررسی مسائل زنان در این جریده پرداخته است: 1- بررسی مطالبات اجتماعی زنان در مکتوبات زن‌نگار و 2- بررسی مسائل اجتماعی زنان در مکتوبات غیرزن‌نگار مندرج در این روزنامه.»

نویسندۀ کتاب «زن در ایران‌نو» در بخش دیگری از مقدمۀ کتاب نوشته است: «در خصوص پیشینه‌های تحقیقاتیِ پژوهش حاضر نیز باید اشاره داشت تاکنون پژوهشی که به صورت کامل به بررسی مسائل اجتماعی زنان در روزنامۀ ایران‌نو پرداخته باشد، تدوین نشده است؛ پژوهشی که علاوه بر بررسی مسائل اجتماعی زنان در مکتوبات زن‌نگار به بررسی نوع نگاه مردان به مسائل اجتماعی زنان با بهره‌گیری از مدل برشماری کامل و روش غیر گزینشی نیز پرداخته باشد؛ با این حال در برخی تحقیقات به صورت گزینشی و یا مدل نمونه‌گیری به بررسی برخی مسائل اجتماعی زنان در برخی مقالات مندرج در روزنامۀ ایران‌نو پرداخته شده است.»

پیش از این، سه کتاب از علی باغدار دلگشا تحت عناوین «نامه‌های زنان ایرانی»، «مشروطه، زنان و تغییرات اجتماعی» و «مکتوبات خیالی: اسنادی از گفتمان سیاسی عصر مشروطه» توسط انتشارات روشنگران و مطالعات زنان منتشر شده است.

لینک خرید کتاب «زن در ایران نو» با 20درصد تخفیف:
http://roshangaran-pub.ir/bookshow/B816223538