«فهرست ترسها» زنانی را به تصویر میکشد که دنیای درونی آنها با مناسبات منجمد و بیروحی که در آن پرتاب شدهاند، همخوانی ندارد؛ زنانی که از قافله جا ماندهاند اما گاهی پیلهی تنهایی خود را ترک میکنند و دل به دریا میزنند و به رابطههای عجیب وغریب تن درمیدهند. زنانی که برای فرار از کسالتبارگی روزمره، تنِش با دیگری را میجویند تا لحظههای کوتاهِ همدلی و بیقراری را تجربه کنند.
در داستان «پوزئیدون» راوی میداند که به توهمی دل سپرده است اما دوست دارد چهار فصلِ سال را روی بالکن بنشیند تا از مرد همسایه دلبری کند:
«باید همان موقعی که تنور داغ بود میچسباندی، نه اینکه بعد پنج ماه که لاکپشت توی لاک همیشگیاش خزیده تازه فیلت هوای هندوستان کند. حالا باید مثل گرگ گرسنهای چهار فصلِ سال را به گدایی نگاهش بنشینی تا شاید منظورت را بفهمد و قلب سنگش آب شود. بهترین فصل عشق همان بهار است. درخت ماگنولیای همسایه که شکوفه داد، مینشینی روی صندلی سفید. از آسمانغرمبه نمیترسی، باران و تگرگ خیست میکنند و گنجشگها و سینهسرخها لابهلای موهایت تخم میگذارند. تابستان که رسید زیر چتر آفتابی مینشینی و نوشابههای سرد مینوشی. حوالی غروب دستههای کلاغ را تماشا میکنی که در حواشی ابرهای خونگرفته به دوردست پرواز میکنند. توی تاریکی شب، به فانوس روی میز خیره میشوی و نیش حشرههای موذی را به هیچ میگیری. و پاییز و زمستان؟ هجوم سرما و باران و برف و یخبندان؟ آنقدر با مثانهی عفونیات سگلرز میزنی تا مثل آدمبرفی یخ ببندی و به مجسمهی حماقت بدل شوی.» (ص 164)
داستان «کدام دختر است که به باد شو میکند؟» زیست دنکیشوتوار دختری مدرن را به تصویر میکشد که به سنتهای اجتماعی تن درنمیدهد و ناچار است با تنهایی کنار بیاید. نقطهی عطف داستان «کریسمس» لحظهای است که دختر جوانِ گوشهگیری در سیمای دیگری تأمل میکند و همان رنج و نیازی را میبیند که از رویارویی با آن هراس داشته است. شخصیت اصلی داستان «فهرست ترسها» در مناسباتی ناپایدار و مبهم دست به عمل میزند و کنشهای ناشیانهی او به ماجراهایی مضحک و بیفرجام منتهی میشود.
«مارسی» روایت سردرگمی دو زن ایرانی و آلمانی است که پول و پاسپورتشان در فرانسه به سرقت رفته و برای عبور از مرز با مشکلات پیچیدهای درگیر شدهاند. این روایت مانند اکثر متون «فهرست ترسها» به مجموعهی «ادبیات بینافرهنگی» تعلق دارد، زیرا درونمایهی آن در فضاهایی نامأنوس و بیگانه، و در تقاطع فرهنگهای متفاوت شکل گرفته است.
و حال که از فاصلهای دور به شخصیتهای داستانهایم نگاه میکنم، در شگفتم که چه طور این آدمهای دودل و گریزپا را به مصاف سختیها فرستاده و با شور هستی آشنا کردهام و سپس به یاریِ قطاری از حروف و واژگان در معرض نگاه بیگانه قرار دادهام.
* لینک خرید مجموعه داستان «فهرست ترسها» با 20 درصد تخفیف:
http://roshangaran-pub.ir/bookshow/B625688610