کتاب «بیگانه کامو در آینه» نوشته‌ی کامل داوود با ترجمه‌ی بهمن یغمایی و محمدهادی خلیل‌نژادی توسط انتشارات روشنگران و مطالعات زنان منتشر شده است. در ادامه، یادداشتِ بهمن یغمایی را می‌خوانید.

این کتاب که از طرف موسسه‌ی معتبر گاردین در فوریه 2021 در میان ده رمان برجسته به عنوان ششمین رمان کلاسیک جهان شناخته شده کتابی است که جوایز گنکور و موریاک را به خود اختصاص داده و بزرگترین اثر ادبی فلسفی قرن بیستم و بیست و یکم «بیگانه» را به چالش کشیده است. رمان برجسته‌ای از کامل داوود نویسنده‌ای از جهان سوم «الجزایر» که فقط یک بازنگری پسااستعماری نیست بلکه حکایت و تمثیلی از کشور خویش و دورانی است که در آن به سر می‌برد. کتابی که پس از هفتاد سال که از انتشار بیگانه گذشته و همچنان منبع بی‌پایان بحث‌ها و گفتگوهاست، همتراز آن شده است. این کتاب رمانی است گزنده با جوابی دندان‌شکن به استعمار فرانسه و در عین‌حال مرثیه‌ای است برای الجزایر که در چنگال افراط‌گرایی و استبداد گرفتار شده است. کتاب داوود حرکتی است پر قدرت که نقطه‌نظر درباره «بیگانه» را تغییر و زندگی جدیدی به آن می‌دهد.

کامو که در مورد استقلال الجزایر سکوت می‌کند بیشتر میل دارد که الجزایر بخشی از فرانسه باقی بماند و در عین‌حال حقوق کاملی را برای مسلمانان و بِربِرها قائل است. سارتر که به عنوان فیلسوف شناخته می‌شود در پیروی از خط‌مشی حزب کمونیست فرانسه موافق استقلال الجزایر است در تضاد با کامو قرار می‌گیرد و از نوشته‌هایش انتقاد می‌کند و او را فیلسوف نمی‌داند. کامو خود نیز می‌گوید هرگز فیلسوف نیستم زیرا به اندازه کافی دلیلی برای باور به یک سیستم ندارم با این حال نوشته‌ها و گفته‌های کامو سرشار از دیدگاه‌های فلسفی است. او سیستم‌های کلاسیک فلسفه‌گرایی را به چالش می‌کشد، جایی می‌گوید بر روی نوزادی که مرده به دنیا آمده بود خم شدم و در گوشش گفتم چیزی را هم از دست ندادی، و جایی می‌گوید چگونه جهانی را دوست بداریم که دوست داشتنی نیست، برخی هم می‌گویند بیگانه کامو متاثر از «محاکمه» کافکا است که قبل از نوشتن بیگانه بارها آن را خوانده است.

کامل داوود درباره کتاب خود با فروتنی می‌گوید: «رمان من از بیگانه الهام می‌گیرد اما خودش بیگانه است. او می‌گوید از خودم می‌پرسم که من امروز در جهان چه کاره‌ام، من تنها زاده شده‌ام، تنها می‌میرم و این حق من است که جهان را زیر سوال ببرم که چه راهی را باید انتخاب کنم. داوود می‌گوید به‌هیچ‌وجه قصد انتقاد از کامو را ندارم حتی قصد انتقاد از کتاب بیگانه را. ولی کاملا مشخص است که این نویسنده زوایای پنهان راسیسم را هدف قرار داده است. او هر از گاه به انتقاد شدید از رهبران دوران استقلال که با قدرت‌طلبی‌های خود پس از استقلال، کشور را به سوی جنگ‌های داخلی سوق داده‌اند نیز می‌پردازد و عقیده دارد تنها استعمار فرانسه نبوده که باعث درد و عذاب مردم الجزایر شده است بلکه سالها پس از استقلال، این رهبران الجزایر بوده‌اند که مسئول کشتارهای وحشتناک جنگ‌های داخلی هستند. کتاب داوود در اروپا و بخش‌هایی از آمریکا در زمره پرفروش‌ترین کتاب‌ها بوده و مورد بحث رسانه‌های متعدد فرهنگی و دانشگاهی معتبر (از جمله دانشگاه هاروارد) قرار گرفته است.