پیشنهاد نوروزی محمدرضا مرزوقی: کتاب «احساس تنهایی و توتالیتاریسم»
تنهایی صرفا یک واقعیت بیرونی نیست. بلکه اشاره دارد به واقعیتی بزرگتر که درون انسان شکل میگیرد و روز به روز او را از خود و دیگران دور و دورتر میکند. تا جاییکه یک روز به خود میآید و متوجه میشود از سادهترین امکان ارتباط ناتوان است. این ناتوانی در ارتباط با خود و دیگری مسئلهای است که "هانا آرنت" فیلسوف ضد فاشیست قرن بیستم موضوع بحثی کرده در ارتباط با شکلگیری توتالیتاریسم در اثر تنهایی بشری. بشری که تنهاست و با خود و دیگری در تعامل نیست، نمیتواند به سمت مدنیت گام بردارد و ناتوان از شکل دادن هستی خود در چهارچوبی اجتماعی، یا در تنهایی خود میخزد یا برای فرار از این تنهایی به شی یا حیوان پناه میبرد. اما هرگز در گزینههای رفع تنهایی خود توجه به انسان و رابطه گرفتن با انسان دیگری ندارد. اینجا است که توتالیتاریسم میتواند از تنهایی انسانها و اتمیزه شدن آنها نهایت بهره را ببرد و پرچم خود را بر تارک محدودههای جغرافیایی بشری به اهتزاز در بیاورد.
گاهی به خیابانها نگاه کنیم متوجه این تنهایی میشویم. اگر یک روز نگاهی متفاوت به خیابانهای شلوغ شهرمان بندازیم شاید مثال خوبی پیش چشمان ما شکل بگیرد. انسانهای بسیاری در ترافیک و در کنار هم دیده میشوند اما اینها هرگز با یکدیگر در تعامل قرار نمیگیرند. بنابراین تجربیات و دانستههایشان به اشتراک گذاشته نمیشود و هر بار اشتباهی را که کسی مرتکب شده، دیگری نیز مرتکب میشود. به تعبیری این انسانهای تنها هرگز نمیتوانند هدفی مشترک را با هم پیش ببرند. بلکه صرفا پیش برده میشوند و برای آنها تصمیم گرفته میشود.
کتاب «احساس تنهایی و توتالیتاریسم» را که داریوش محمدی مجد بر اساس اندیشههای هانا آرنت پژوهش و تحریر کرده کتاب منتخب من است برای مطالعهی مخاطبان و دوستان انتشارات روشنگران و مطالعات زنان در سال 95. باشد که تجربهی بکر محمدی بر اساس اندیشههای ناب آرنت ما را به فکر وادارد که هر چه زودتر برای این تنهایی لاجرم چارهای بیندیشیم. شاید روزی که دیگر جامعهی تنها و اتمیزیای نباشیم بتوانیم برای سرنوشتمان بهتر تصمیم بگیریم.
(برای مطلع شدن از پیشنهادات نوروزی نویسندگان میتوانید به بخش آرشیو اخبار-پاتوق فرهنگی در سایت روشنگران مراجعه کنید)