یادداشتی از دکتر علی سراج در ارتباط با کتاب «گفتمان زنانه»


 
روند تکوین گفتمان زنانه در آثار نویسندگان زن ایرانی  
 
از مشروطه به این سو، محققان و روشنفکران زیادی بر مسئله‌‌ی آموزش زنان و فعالیت‌­های ادبی آنان تاکید کردند که نتیجه‌‌ی آن تا امروز تولید و انتشار آثار فراوانی از شعر و داستان و نمایش­‌نامه از سوی نویسندگان و شاعران زن است؛ به گونه‌­ای که بسیاری از محققان از شکل‌­گیری ادبیاتی جدید با ویژگی­‌ها و ساختاری متفاوت با ادبیات مردان، تحت عنوان «ادبیات زنانه» در ایران سخن می‌­گویند.
 
بر پایه‌‌ی این دیدگاه‌­ها، در این پژوهش هدف اصلی، واکاوی و کشف ویژگی‌های ساختاری و محتوایی آثار داستانی زنان است. از زمان نوشتن مجموعه داستان کوتاه «آتش خاموش» (دانشور،1327) که نخستین مجموعه داستانی است که به قلم زنی ایرانی چاپ شده ‌است، تا امروز، آثار داستانی زیادی از زنان چاپ شده است. در این کتاب تحول گفتمان زنانه و روند شکل‌­گیری گونه‌‌ی کاربردی زنان از آغاز تا امروز بررسی شده است. از میان آثار داستانی زنان، ده اثر انتخاب شد و بر مبنای تلفیق دیدگاه‌­های جامعه­‌شناسی زبان، زبان‌‌شناسی رمان و نظریه‌‌‌ی زبان به مثابه‌‌ی نظامی نشانه‌‌شناختی اجتماعی هلیدی و رویکرد سبک‌شناسی آثار زنان، به بررسی سیر تحول گفتمان زنانه در این آثار پرداخته شده است.
 
با وقوع انقلاب و افزایش نقش زنان و اهمیت‌ دادن به ارزش‌‌های آنان، هم بر تعداد زنان نویسنده افزوده شد و هم بر آفرینش آثار داستانی خلاق و هنرمندانه؛ نکته‌‌ای که نشان دهنده‌‌ی آگاهی جامعه‌‌ی زنان، از مسائل زنان و مناسبات جنسیتی است. این ویژگی بویژه همزمان با ورود برخی اندیشه‌‌های زن‌‌محورانه‌‌ی (فمنیسم) غربی، تقویت و رشد می‌‌یابد؛ چنانکه آثار نویسندگانی چون شهرنوش پارسی‌‌پور و منیرو روانی‌‌پور این دگرگونی‌‌ها را به خوبی نشان می‌‌دهد. علاوه‌‌براین، در مقایسه‌‌ی کارهای پس از انقلاب سیمین دانشور با کارهای پیشین وی، تغییرات گفتمانی ادبی زنان را بهتر درک خواهیم کرد. برای مثال در «سووشون»، «خانه ادریسی‌­ها» و «کنیزو» جملات اعتراض‌­آمیز زنان به وضع موجود کمتر از کاربرد آن در «عادت می‌کنیم»، «انگار گفته بودی لیلی» و «پرنده من» است.  
 

نویسنده : دکتر علی سراج
درح خبر : 1394-06-04
بازدید : 8766



نظر کاربران :


نظر شما در باره این خبر :



اخبار مرتبط :

تماس با ما

بازدید امروز : 1689
بازدید دیروز : 2486
بازدید ماه جاری : 4175
کل بازدید ها : 5262314
 

کاربران آنلاین :  3
 

  تلفن دفتر فروش : 88723936 - 88722665
  نمابر : 88722665 
  ایمیل : roshangaran68@gmail.com 
  آدرس : خیابان یوسف آباد میدان فرهنگ – خیابان 33 – نبش آماج – شماره 21- واحد 3

کلیه حقوق این سایت متعلق به انتشارات روشنگران می باشد.