جنسیت، تجربه مشارکت و جهان بینی سیاسی
* یادداشت اختصاصی از دکتر عباس محمدی اصل
آب کم جو تشنگی آور به دست
تا بجوشد آبت از بالا و پست
"مولانا جلال الدین محمد بلخی"
دختران و پسران جامعه مدنی مدتها قبل از آنکه به سن رای دادن برسند، به کسب جهان‌بینی سیاسی در خانواده و گروه همالان و مدرسه می‌پردازند. عقاید سیاسی ناظر به حضور در انتخابات چه در شکل انتخاب کننده یا انتخاب شونده توسط والدین و دوستان و رسانه‌ها و آموزش و پرورش در جان آنان می‌نشیند و چون به سن بلوغ رسند، مشارکت سیاسی را غریبه نمی‌یابند و تشریک مساعی در سیاست‌ورزی را از حیث تدوین قوانین و اجرا و نظارت اصلاحی بر آنها در دستور کار زندگی خود می‌نهند.
اعضای جامعه مدنی علاوه بر کسب گرایش و تمایل به مشارکت سیاسی از این رهگذر می‌کوشند کم و کیف آن را نیز در فضائی لیبرال غنا بخشند و هر دم بر ژرفایش بیفزایند. مثلا زنان و مردان شهروند بواسطه افزایش عضویت در تشکل‌های مدنی گوناگون درصدد بر می‌آیند ضمن رشد تجربیات و دیدگاه‌های خود در این پرتو، از اثرات تعامل آنها با یکدیگر نظیر افزایش کیفیت اجرائی و نیز نظارت اصلاحی‌شان بر یکدیگر برخوردار گردند. دستیابی آنان به جریان آزاد اطلاع رسانی از اهم واجبات است و چنین زنان و مردانی کسب خبر از منابع مختلف را از نان شب هم واجب‌تر می‌شمارند. این اهمیت ناشی از آن است که زنان و مردان شهروند درصدد آگاهی از عملکرد نمایندگان منتخب خود هستند و میدانند آثار این عملکرد خواه‌ناخواه در زندگی خودشان نمود میکند و با سرنوشت‌شان پیوند خورده است. در این صورت آنان فقط به حضور گذرا در صحنه رای دادن ادواری بسنده نکرده و بلکه پس از آن نیز نسبت به سیاست‌ورزی وکلای منتخب خویش حساس می‌مانند.
احساس تکلیف زنان و مردان شهروند نسبت به فعالیت مستقیم و غیرمستقیم سیاسی نظیر ایفای نقش در آن به منزله انتخاب کننده یا انتخاب شونده یا دنبال کردن اخبار سیاسی یا فعالیت در قالب احزاب و سازمان‌های غیردولتی برای نقد سیاست‌ورزی، ناشی از آگاهی آنان نسبت به مواهب مشارکت سیاسی و تاثیر بلامعارضش بر تحقق یا عدم تحقق منافع و تعلقات‌شان است. زنان و مردان عضو جامعه مدنی این نکته را مدتها قبل از سن بلوغ و امکان حضور رسمی در صحنه انتخابات فرا می‌گیرند؛ زیرا جامعه‌پذیری سیاسی به آنان تفهیم میکند بدون این جهت‌گیری سیاسی به آزادی و استقلال و همبرابری دست نمی‌یابند و در عین حال همین آزادی و استقلال و همبرابری بوده که فرهنگ آگاهی و اعمال نقش مشارکت سیاسی را در تامین منافع و تعلقات‌شان فراهم آورده و لذا ملزم به حفظ این فرهنگ با مشارکت آزاد و مستقل و همبرابرشان در سیاست‌ورزی و انتقال این میراث گرانبهای بشری به نسل‌های آتی هستند.
توازن ظریف بین حفظ و ثبات نظم و تغییر و دگرگونی برنامه‌ای آن از طریق مشارکت سیاسی تحقق می‌پذیرد. از یک‌سو زنان و مردان شهروند بواسطه مشارکت سیاسی، بیشترین تعهد را به حفظ نظم پیدا میکنند؛ زیرا خود را دخیل در سیاست‌ورزی میدانند و بیشترین حصه از منافع و تعلقات‌شان را با تشریک مساعی در این عرصه قابل برآورد ارزیابی می‌نمایند. از طرف دیگر تعاملات آزاد و مستقل و همبرابر همین زنان و مردان در فضائی لیبرال‌دمکراتیک با تکثر منافع و تعلقات مواجه میشود و جستجوی مستمر راه‌های بهینه تامین آنها در سپهر سیال گفتمان‌های برآمده از خرد جمعی را جز از طریق مشارکت فعال در تدوین قوانین و اجرا و نظارت اصلاحی بر این قوانین خودخواسته‌شان ممکن نمی‌نماید. در این صورت است که نظم اجتماعی هم محفوظ می‌ماند و هم در پرتو نوسازی اجتماعی به جایگزینی برنامه‌ای تن میدهد و تغییر میکند و این امر هزینه‌ای به گرانی کودتا و انقلاب و راه‌اندازی جنبش‌های اجتماعی ندارد.
خانواده و مدرسه و سایر کارگزاران اولیه و ثانویه جامعه‌پذیری آنگاه می‌توانند تجربه مشارکت سیاسی را به عنوان بخشی از جهان‌بینی اجتماعی به نسل نوباوه منتقل کنند که اولا چنین فرهنگی به اقتضای فضای تعاملات همبرابر و مستقل و آزاد کلیه شهروندان زن و مرد وجود داشته و ثانیا آنها از مواهب برآمده از این مشارکت به عینه برخوردار شده باشند. در این صورت والدین و معلمان و ارباب رسانه و سایر تشکل‌های مدنی به عنوان خاستگاه مشارکت سیاسی در فرهنگ مدرن جوامع، کارگزار انتقال و استقرار صورت و فحوای جامعه پذیری سیاسی شده و اخلاق مدنی را بر این بنیان غنا و ژرفائی خودخواسته و بی‌مزد و منت می‌بخشند.
گرچه دختران و پسران از پیشینه‌های خانوادگی و طبقاتی و دینی و قومی متفاوتی برخوردارند؛ اما حد مشترک همه این انواع در قالب مشارکت سیاسی به وحدت میرسد. به عبارت دیگر تنوع منافع و تعلقات آنان در بزرگسالی به عنوان زنان و مردان شهروند قطعا بنا به این پیشینه‌ها گسترده است و خود را در انتخاب‌های سیاسی‌شان نشان میدهد. مع‌هذا این زنان و مردان هرگز گمان نمی‌برند که جز با مشارکت سیاسی بتوانند به حفظ آزادی و استقلال و همبرابری خویش نائل آیند و در همین نقطه است که تعدد منافع و تعلقات در قالب نفع و تعلق واحد مشارکت سیاسی، ثبات و نظم را در عین نوسازی متغیر آن میدان‌داری میکند.
آسیب پذیری این فرایند در آنجا است که اولا تمرکز قدرت و روابط نابرابر سیاسی مثلا میان زنان و مردان سبب شود بخش ضعیف‌تر آنان از مشارکت سیاسی به لحاظ عدم انتفاع از آن تن زنند و ثانیا به نحو وابسته و منفعل در این فرایند مشارکت ورزند و به عنوان نمونه از رفتار انتخاباتی مردان‌شان الگو پذیرند و تبعیت کنند. بسط آگاهی و استقلال زنان از حیث تامین امکان تحصیل و اشتغال درآمدزا اما به آنان امکان میدهد دیگر مردان را منبع قدرت نشمرده و بلکه آزادانه در پی برآوردن منافع و تعلقات خاص خود در فضائی همبرابر باشند. چنین امکانی به فرهنگ و اقتصادی پویا تکیه دارد و از آن نشات می‌گیرد؛ اما در عین حال بواسطه جلب مشارکت زنان و مردان آزاد و همبرابر و مستقل نیرو گرفته و پویه خویش را علی‌الدوام استمرار می‌بخشد.
نویسنده : دکتر عباس محمدی اصل
درح خبر : 1394-10-29
بازدید : 5747
نظر کاربران :
نظر شما در باره این خبر :
اخبار مرتبط :
گزارش از نشست «معرفی و نقد کتاب شناخت هویت زن ایرانی»
حلقه کتابخوانی صلح
پیشنهاد نوروزی عصمت عباسی: رمان «در جستجوی فرخنده»
کتاب‌های تازه نشر روشنگران از بیضایی تا یک کتاب انتخاباتی
گامی به سوی بی‌سالاری
جنسیت، قدرت و سازمان اجتماعی
جنسیت، تکثرگرائی و انتخابات
جنسیت، تحزب و تمامیت خواهی
جنسیت و انتخابات ملی
جنسیت، دمکراسی و انتخابات
جنسیت و مقتضیات انتخابات دمکراتیک
جنسیت، اگزیستانسیالیسم و انتخابات
جنسیت و همبرابری در انتخابات (یادداشتی اختصاصی از دکتر عباس محمدی اصل)
جنسیت، همدلی و شایسته سالاری
جنسیت و انتخابات آزاد (یادداشت اختصاصی از دکتر عباس محمدی اصل)
جنسیت و اقتدار انتخاباتی
انتخابات مشارکتی و پدیداری به نام زن
جنسیت، انتخابات و نفی خودکامگی
سانسور یا جامعه پذیری زبان
نفوذ زنان بر انتخابات
زبان سانسور و سانسور زبان
جامعه شناسی، عینیت و جنسیت
جنسیت و قدرت در حوزه عمومی (یادداشتی اختصاصی از دکتر عباس محمدی اصل)
جنسیت، خصومت و انتخابات (یادداشتی اختصاصی از دکتر عباس محمدی اصل)
جنسیت و مشارکت در قانونگذاری (یادداشتی اختصاصی از دکتر عباس محمدی اصل)
جنسیت، تبعیض مثبت و دموکراسی (یادداشتی اختصاصی از دکتر عباس محمدی اصل)
یادداشت عصمت عباسی به انگیزه صوتی کردن کتاب «اگر بودی میگفتی...»
روايت ميوه‌هاى درخت كهنسال سنت
اوتیسم در رمانی با چاشنی عشق، مهاجرت و تنهایی
گزارشی از مراسم رونمایی و معرفی تازه‌های انتشارات روشنگران و مطالعات زنان در تئاترشهر
شهلا لاهیجی: «مطمئن هستم شما نیز «متولد شانزده آگوست»؛ جدیدترین اثر سپیده محمدیان را به جد دوست خواهید داشت.»
جای بزرگ بیضایی در خانه خالی است
موقعیت اضطراری و معیارهای اخلاقی در سینمای اصغر فرهادی کتاب شد- روایتی تلخ از مادران اوتیسمی در یک رمان
رمان «متولد 16 آگوست» به قلم سپیده محمدیان منتشر شد
شهلا لاهیجی: «بالاخره بخت با ما یار شد...»
من فارغ از شور انتخاباتى كه وجود دارد به آقاى روحانى راى خواهم داد
به روحانی رای می‌دهم...
شهلا لاهیجی از «روایت حوا و خوشه‌ی گندم» می‌گوید...
تازه‌های نشر روشنگران در بهار 96
کتاب «جنسیت و فلسفه سیاسی انتخابات» منتشر شد
بخشی از کتاب صوتی «روایت حوا و خوشه‌ی گندم»
پیشنهاد نوروزی محمدرضا مرزوقی: کتاب «احساس تنهایی و توتالیتاریسم»
فضیلتی به نام نامیِ نافرمانی
محمدیان: «حمید فرخ نژاد» در آشنایی‌ام با فضای جنوب نقش بسزایی داشت
«چهلم»؛ کتاب برگزیده روشنگران در سال 89
حلقه کتابخوانی صلح
پیشنهاد نوروزی عصمت عباسی: رمان «در جستجوی فرخنده»
کتاب‌های تازه نشر روشنگران از بیضایی تا یک کتاب انتخاباتی
گامی به سوی بی‌سالاری
جنسیت، قدرت و سازمان اجتماعی
جنسیت، تکثرگرائی و انتخابات
جنسیت، تحزب و تمامیت خواهی
جنسیت و انتخابات ملی
جنسیت، دمکراسی و انتخابات
جنسیت و مقتضیات انتخابات دمکراتیک
جنسیت، اگزیستانسیالیسم و انتخابات
جنسیت و همبرابری در انتخابات (یادداشتی اختصاصی از دکتر عباس محمدی اصل)
جنسیت، همدلی و شایسته سالاری
جنسیت و انتخابات آزاد (یادداشت اختصاصی از دکتر عباس محمدی اصل)
جنسیت و اقتدار انتخاباتی
انتخابات مشارکتی و پدیداری به نام زن
جنسیت، انتخابات و نفی خودکامگی
سانسور یا جامعه پذیری زبان
نفوذ زنان بر انتخابات
زبان سانسور و سانسور زبان
جامعه شناسی، عینیت و جنسیت
جنسیت و قدرت در حوزه عمومی (یادداشتی اختصاصی از دکتر عباس محمدی اصل)
جنسیت، خصومت و انتخابات (یادداشتی اختصاصی از دکتر عباس محمدی اصل)
جنسیت و مشارکت در قانونگذاری (یادداشتی اختصاصی از دکتر عباس محمدی اصل)
جنسیت، تبعیض مثبت و دموکراسی (یادداشتی اختصاصی از دکتر عباس محمدی اصل)
یادداشت عصمت عباسی به انگیزه صوتی کردن کتاب «اگر بودی میگفتی...»
روايت ميوه‌هاى درخت كهنسال سنت
اوتیسم در رمانی با چاشنی عشق، مهاجرت و تنهایی
گزارشی از مراسم رونمایی و معرفی تازه‌های انتشارات روشنگران و مطالعات زنان در تئاترشهر
شهلا لاهیجی: «مطمئن هستم شما نیز «متولد شانزده آگوست»؛ جدیدترین اثر سپیده محمدیان را به جد دوست خواهید داشت.»
جای بزرگ بیضایی در خانه خالی است
موقعیت اضطراری و معیارهای اخلاقی در سینمای اصغر فرهادی کتاب شد- روایتی تلخ از مادران اوتیسمی در یک رمان
رمان «متولد 16 آگوست» به قلم سپیده محمدیان منتشر شد
شهلا لاهیجی: «بالاخره بخت با ما یار شد...»
من فارغ از شور انتخاباتى كه وجود دارد به آقاى روحانى راى خواهم داد
به روحانی رای می‌دهم...
شهلا لاهیجی از «روایت حوا و خوشه‌ی گندم» می‌گوید...
تازه‌های نشر روشنگران در بهار 96
کتاب «جنسیت و فلسفه سیاسی انتخابات» منتشر شد
بخشی از کتاب صوتی «روایت حوا و خوشه‌ی گندم»
پیشنهاد نوروزی محمدرضا مرزوقی: کتاب «احساس تنهایی و توتالیتاریسم»
فضیلتی به نام نامیِ نافرمانی
محمدیان: «حمید فرخ نژاد» در آشنایی‌ام با فضای جنوب نقش بسزایی داشت
«چهلم»؛ کتاب برگزیده روشنگران در سال 89
تماس با ما
کلیه حقوق این سایت متعلق به انتشارات روشنگران می باشد.
