انتشارات روشنگران و مطالعات زنان: کتاب «ایزدبانوان در فرهنگ و اساطیر ایران و جهان» حاصل چهار سال پژوهش دکتر صدرالدین طاهری، استاد دانشگاه هنر اصفهان است که بهتازگی به همت انتشارات «روشنگران و مطالعات زنان» به چاپ رسیده.
تاکنون دهها کتاب و مقاله علمی به قلم این پژوهشگر منتشر شده است. نویسنده برای دستیابی به نتایج مستند علمی درباره جایگاه خدایبانوان در جهان باستان بیش از 150 متن مرتبط را بررسی، و تصاویر بسیاری از آثار مرتبط با خدایبانوان در گنجینهی موزههای جهان را ارایه نموده است. برخی از این آثار باستانی برای نخستین بار در این کتاب معرفی میشوند.
در بخش نخست کتاب، ایزدبانوان جهان باستان در هر پنج قاره بررسی میشوند. در این بخش به نام، کارکرد، وظایف و مفاهیم همبسته با خدایبانوان قارهی آسیا (شامل ميانرودان، لوانت و سوریه، آناتولي، هند، چين و فیلیپین،ژاپن و کره، قفقاز، آسیای میانه و سیبری)، قارهی اروپا (شامل اروپاي پيش از تاريخ، قبرس، اژه، کرت و يونان، رم، اسکانديناوي،ايرلند وشرق اروپا)،قارهی آفریقا (شامل قبایل بومی آفريقا و مصر)، قارهی اقیانوسیه (شامل استرالیا و جزایر اقیانوس آرام)، و قارهی آمریکا(شامل قبایل بومی آمریکا و سرزمينهاي شمالي) در کنار تصاویری از این ایزدبانوان پرداخته میشود.
نویسنده در بخش دوم کتاب ابتدا ایزدبانوان ایران باستان را بر پایهی نوشتارهای تاریخی شناسایی و معرفی نموده و سپس با استناد به یافتههای باستانشناختی به ردیابی پرستش آنان در بیش از پنجاه فرهنگ و تمدن باستانی ایران پرداخته است.
در بخشهایی از این کتاب آمده: «در دورههای کهن جامعهی ابتدايي زير سلطهی زنان بوده است و بهگونه مادرتباري مادرسالاري اداره میشده است. تغيير این ساختار گاه به سبب يورش بيابانگردان پدرمرکز بوده که پس از پیروزی بر یکجانشینان آرامشطلب و دست یافتن به سرزمین و پیشرفتهای آنان، باورها و کیشها و خدایان خود را رایج کردهاند. نشانههايي از آن دوره هنوز در گفتار ما باز مانده است، چنانکه از «زبان مادري»، «سرزمین مادری»، «مام ميهن» و «مادر طبیعت» سخن میگوييم. برای مثال حکومت و اقتصاد در شهرسوخته را بانوان در دست داشتهاند. یا در شوش زنان در امور تجاری و حقوقی فعالیت بسیار داشتهاند، به گونهای که گاه تمام دارایی شخص به دختر یا همسرش ارث رسیده. در ایلام میانه مشروعیت پادشاهی از طریق شاخهی زن به دست میآمد و تداوم مییافت و نام خاندانی مادر بر کودک نهاده میشد.»
این کتاب تلاش دارد با بررسی نشانهها، نوشتارها و تندیسهای زنانهی بازمانده از تمدنهای کهن راهی به فهم جایگاه ایزدبانوان و زنان در میان جوامع جهان باستان بیابد.
درح خبر : 1393-09-29
بازدید : 7399